Şirketler neden yönetici değiştiriyorlar?

Türkiye ekonomisi zor bir dönemden geçiyor. Tüketici talebinde azalma, yükselen kurlar, alacakların zamanında tahsil edilememesi gibi nedenler şirketlerin performansını olumsuz etkiliyor. Şirketler bu gidişe dur diyecek, bu zor zamanlarda geminin rotadan çıkmasına engel olacak bir kaptana ihtiyaç duydukları için yeni yönetici arayışına girdi. Bu da pek çok şirkette CEO, genel müdür ve ülke müdürü değişimlerini beraberinde getirdi. Son iki ayda Unilever’den Türk Telekom’a, D&R’dan Altınbaş Holding’e kadar 45 şirket yönetici değiştirdi.

Üst düzey yönetici seçme ve yerleştirme hizmeti veren şirketlerin uzmanları, tepe yöneticilerdeki bu değişim rüzgarının süreceği konusunda hem fikir. Yeni yöneticilerde aranan özellikler şirketlerin ihtiyaçlarına göre şekillense de genel müdür ve CEO pozisyonlarında liderlik yetkinlikleri önemli. Bu dönemde verimlilik yine önem kazanmış durumda. Ayrıca pek çok Türk şirketinin yurtdışına açıldığı ve yurtdışı yatırımlarının önem kazandığını görülüyor. Dolayısıyla global tecrübesi olan yöneticiler de bu süreçte öne çıkıyor.

KAPTANLAR DEĞİŞİYOR

Aslında sonbahar ve kış dönemi üst düzey yönetici değişikliklerinin yoğun olduğu bir dönemdir. Ancak 15 Temmuz sonrasında bu yıl şirketlerin değişikliklere daha temkinli yaklaşacağı yönünde bir beklenti vardı. Fakat son iki ayda bunun tam tersinin olduğunu, yaz durgunluğunun ardından sonbahar döneminin yönetici değişimleri açısından oldukça hareketli başladığını gördük.

Amerika merkezli uluslararası bir ‘executive search’ şirketi olan NGS Global’in Türkiye ortağı Can Onan, hükümetin aldığı önlemlerin ve canlandırma paketlerinin genel olarak büyük şirketlere ve mega projelere pozitif etkide bulunduğunu söylüyor. Şirketlerin çoğu ise bunlardan pek yararlanamıyor. Onan, “Bu nedenlerden dolayı hem halihazırda başta olan CEO’larda bir yorgunluk baş gösterdi, hem de şirket patronları bu gidişata dur demek için bu zor zamanlarda gemiyi düzeltecek ya da en azından olanı koruyacak yeni kaptanlar aramaya başladılar” diyor.

İBRE YERLİYE KAYDI

Yerli ve yabancı CEO tercihinde uzun süredir Türk üst yöneticiler hem ülkeyi ve ortamı bildiklerinden hem de başarılı geçmişleri ve kriz tecrübeleri nedeniyle tercih ediliyorlardı. Son bir yılda baş gösteren terör olayları nedeniyle yabancı CEO’lar Türkiye’ye gelmemeyi tercih ettiklerinden ya da burada kalma konusunda çekinceleri olduğundan dolayı da ibre ciddi bir şekilde yerli yöneticilere dönmüştü. Son iki ayda gerçekleşen değişimde de benzer yönde bir tablo dikkati çekiyor.

Yerli yöneticilerin öne çıkmasının bir başka nedenini ise Ergene Consulting & HGA Group Türkiye başkanı Murat Ergene şöyle anlatıyor: “Bir şirketten yabancı bir yönetici ayrıldığı zaman, maliyet unsuru da dikkate alınarak yerli yöneticiler tercih ediliyor. Böyle örneklere de çok sık rastlıyoruz. Bu konuda genel bir değerlendirme yapmak yerine sektör bazında değerlendirme yapmanın daha doğru olacağını düşünüyorum. Çünkü yabancı ve yerli yönetici ihtiyacı her sektörde farklı olabiliyor. Örneğin şu sıralar lojistik ve otomotiv sektörlerinde hem yabancı hem de yerli yönetici talebinde bir hareketlilik olduğunu söyleyebiliriz.”

YABANCILAR AZALACAK

Tabii tabloda yeni atanan yabancı yöneticiler de görülüyor. Özellikle ani değişiklik kararlarında yurtdışındaki merkezden aday gönderildiğini söyleyen MY Executive Kurucu Ortağı Müge Yalçın, “Bundan yabancı yöneticilerin tercih edildiği anlamını çıkarmamak gerekiyor. Ben uygun aday bulununca tekrar yerli yöneticilere dönüleceğini sanıyorum” diye konuşuyor.

Önümüzdeki bir yılda Türkiye’deki yabancı yönetici sayısında ciddi bir azalma beklediğini söyleyen Egon Zehnder Yönetici Ortağı Murat Yeşildere, ülke gündemi ve yapısal unsurlar nedeniyle giden yabancı yöneticilerin yabancı yatırımları negatif etkilememesi için normalleşmeye yönelik iletişimin yapılması gerektiği görüşünde.

PERFORMANS MUTSUZLUĞU

Yönetici değişimlerinin önümüzdeki dönemde devam edeceği beklentisinde olan Murat Yeşildere, bu yöndeki düşüncelerini şu sözlerle paylaşıyor: “Son dönemde iş dünyasında bir performans mutsuzluğu var. Patronlar ve yatırımcılardan başlayan bu memnuniyetsizlik aşağıya doğru gidiyor. Bu memnuniyetsizlik ilk etapta organizasyonun tepe koltuklarında değişime neden oldu. Ancak bir yıl içinde onların altında, CMO, CFO ve satış pozisyonlarında da değişim bekliyorum. Bu ortamda yöneticilerin sonuç odaklı olması ve değişim liderliği kasının gelişmiş olması çok önemli, Çünkü oyun değişti ve yıkıcı yenilikler getirmek, işi yeniden kurgulamak gerekiyor.”

Neden yönetici değiştiriyorlar?

1-İstedikleri kir ve verimliği elde etmek için,

2-Şirketin mevcut durumunu korumak için,

3-Yeni açılımlar ve fırsatlar elde etmek için. 

Fatoş Bozkuş/Ekonomist Dergisi