6 Temmuz Cumartesi sabahından herkese merhaba.

EURO 2022’de çeyrek finale çıkan A Milli Takım, bu akşam 22.00’de yarı final bileti için Hollanda ile karşı karşıya gelecek. UEFA’nın 2 maç ceza verdiği Melih Demiral, yaptığı çirkin harekete rağmen cezası ertelenen Bellingham’ın aksine çeyrek finalde forma giyemeyecek.

Bugün bültende Sinan Ateş davasında çıkan ara karar, Birleşik Krallık’ın yeni başbakanı İşçi Partisi lideri Keir Starmer, Da Vinci tablosu gibi kokan kalem ve Almanya’nın Türk dönerinin tescillenmesine karşı verdiği mücadele yer alıyor.

Günün Hikayesi kanalında Ayça Örer, Ayvalık’tan bildiriyor: Popüler tatil bölgelerinin yerlileri kendi coğrafyalarının güzelliklerinden yazlıkçılar kadar faydalanabiliyor mu?

HAFTAYA GERİ SAR

Aposto

10 maddede bu hafta

1. ‘Bozkurt’ cezası: UEFA, Avusturya maçındaki galibiyetin ardından bozkurt işareti yapan millî futbolcu Melih Demiral’a 2 maç men cezası verdi. Demiral’a verilen ceza, 3 maçtan düşük olduğu için kararın Uluslararası Spor Tahkim Mahkemesi’ne (CAS) taşınamadığı belirtildi. Demiral bu akşam oynanacak Hollanda maçında forma giyemeyecek.
2. Sinan Ateş davası: Sinan Ateş davasında ara karar çıktı, 10 tutuklu sanık tahliye edildi. Eşi Ayşe Ateş, mahkemedeki ifadesinde Sinan Ateş’in ölüm emrini veren iki ismin MHP’de yönetici olduğunu açıklamış; ablası Selma Ateş Kazanç da “Kardeşimin katilleri MHP’nin içinde” demişti.
3. Enflasyon: TÜİK verilerine göre Haziran’da yıllık enflasyon (TÜFE) %71,60 olurken, konut ve işyerlerine yapılacak kira artış oranını belirleyen 12 aylık enflasyon ortalaması ise %65,07 olarak açıklandı.
4. Yaşam maliyeti: İstanbul Planlama Ajansı verilerine göre İstanbul’da dört kişilik bir ailenin ortalama yaşam maliyeti aylık 63 bin 524 liraya yükseldi. Buna göre İstanbul’da yaşamanın maliyeti geçen yılın aynı ayına göre %79,55 arttı.
5. Okul ücretleri: Liselere Giriş Sınavı (LGS) sonuçlarının açıklanmasının ardından okul fiyatları da belli oldu. Özel okul ücretleri 300 bin liradan başlarken, Türkiye’de eğitim veren yabancı okullarda ise hazırlık sınıfı ücretleri geçen yıla göre %100 zamlanarak 800-900 bin lira bandına yükseldi.
   • Fiyatlar servis ücreti, yemek masrafları, okul kıyafeti, kırtasiye giderleri gibi maliyetlerin de eklenmesiyle 1 milyonu geçiyor.
6. Bakanlıklarda değişiklik: Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararıyla Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki görevden ayrıldı. Sağlık Bakanı olarak İstanbul İl Sağlık Müdürü Kemal Memişoğlu; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı olarak Murat Kurum atandı.
7. Britanya seçimleri: Birleşik Krallık’ta İşçi Partisi 650 sandalyeli parlamentoda 410 sandalye elde ederek seçimleri açık ara farkla kazandı. İşçi Partisi lideri Keir Starmer, Kral 3. Charles tarafından ülkenin yeni başbakanı olarak atandı.
   • 250 sandalye kaybeden Muhafazakarlar 121’de kaldı. Oyların %40’ını alan daha küçük partilerse sandalyelerin %18’ini elde edebildi.
8. AB-Çin: Avrupa Birliği’nin Çin’den ithal edilen elektrikli araçlara uygulanacak %38,1’e kadar geçici ek gümrük vergisi yürürlüğe girdi.
9. İsrail: İsrail, işgal altındaki Batı Şeria’nın Ürdün Vadisi bölgesinde 12,7 bin dönüm araziye el koyarak 1993 Oslo Anlaşması’ndan bu yana en büyük toprak gaspını yaptı.
10. Dior ve Armani’ye kayyım: İtalyan mahkemeleri, lüks tüketim markaları Dior ve Armani’nin üretim operasyonlarına kayyım atadı. Şirketlere yönelik soruşturmada kaçak işçi çalıştırılması ve düşük maliyetle üretilen ürünlerin yüksek fiyatlara satılması konuları yer aldı.

GÜNÜN HİKAYESİ

Deniz çayırları, kabak çiçekleri ve ağlayan kediler: Tatilciler ne getiriyor, ne götürüyor?

Datça’nın sapa yolları, Bodrum’un çarpık yapılaşması ve Urla’nın artan fiyatları karşısında Ayvalık, İstanbul için bir alternatif, tatil için gözde bir nokta olarak öne çıkıyor. Ancak turizm ve iç göç, deniz patlıcanından flamingolara, “beach club”lardan pazar tezgahlarına yerliler aleyhine yıkıcı bir değişimi de beraberinde getiriyor.

Yazı: Ayça Örer

Geçenlerde kopan “Yazlığa ya da tatile gitmek sınıfsal mıdır, değil midir?” tartışmasının altında, çok değil 20 yıl öncesine kadar tatilin bir kültür olarak çok da çaba sarf edilmeden gerçekleştirilebileceği iddiası vardı. Çocukluğunda iyi-kötü yazlık yüzü görenlerle kamp kantinlerinde patates yiyenlerin şevkle savunduğu “Bir zamanlar her kesim için tatil bir ihtimaldi” iddiasının nasıl sonuçlandığı bu yazının konusu değil ama “yerlilerin”, “şehirlilerin” anladığı manada tatilden pek faydalanamadığı aşikar.

Bir kere süren işler, devam eden hayat buna elvermiyor. Yaz günlerine atılan kısa molalar yerliler için geçerli değil. Mesailer var, tarla tapan boş mu kalsın, sonra her gün deniz kenarına para mı dayanır? Plaj desen o bile para. Dünyanın en güzel kıyılarına sahip Türkiye’nin sakinleri, bir yandan sahillerin hemen hepsini Pacman gibi yiyen sermayeyle mücadele etmek zorunda, bir yandan denetimsizlik elinde can veren güzellikleri savunmak mecburiyetinde.

Çok değil, daha birkaç gün önce Balıkesir’in Erdek ilçesinde yazlıkçıların koruma altındaki deniz çayırlarını kesmesi, soruşturmayla sonuçlandı. Müsilaj önleyici sayılan, üstelik kendini yenilemesi en az 10 yılı bulan çayırları iş makineleri getirtip yolduran yazlıkçılar, bu yaptıklarının ne kadar ciddi bir çevre suçu olduğunu yeni öğrenmiş görünüyor. Peki onları durduracak, “Bu deniz çayırları koruma altındadır” diyecek biri yok mu?

Belli ki yeterli değil, çünkü Ayvalık da uzun zamandır deniz patlıcanı kaçakçılarıyla uğraşıyor. Denizlerdeki oksijeni temizleyen ve “denizin akciğerleri” olarak görülen deniz patlıcanları yurt dışında alıcı buluyor. Daha bu yıl, Mart ayında yapılan operasyonda 4 bin adet, yani yarım ton deniz patlıcanı yakalandı. Üstelik Ayvalık ve civarındaki deniz ve koyları tehdit eden yalnızca kaçakçılar değil.

Bayram tatilinin ardından, içlerinde tatile ilişkin herhangi bir soru işareti kalmasın diye bütün tuşlara aynı anda basanlar, geride bıraktıklarıyla pek ilgilenmiyor. Deniz suyuna alerjisi olduğu için denize giremeyen ama sabah plajlarda dolaşıp bir gece önce atılanları toparlamayı kendine iş edinen Ahmet Aytül, plajda bulduğu çöpler envanterine bu yıl yenilerini eklemiş: Akü, kırık tabak, mayo, güneş kremi, deodorant, ayakkabı ve tabii pet şişenin elli tonu ve kırık şişeler diye uzayıp giden kasvetli bir liste.

Bu koşullar altında yaklaşık 30 yıldır Altınova-Ayvalık dolmuş şoförlüğü yapan Gülgün Tanrıkul, bayram sonrası “Denize gidecek misin” sorusuna, “Belki biraz erken paydos ederim bugün, Bilentur ya da Altınova’ya bakılabilir” diyor. Dolmuş içinde, denize girilir mi girilmez mi tartışması başlıyor. Badavut’un geldiği nokta, gelen karavanların tuvalet atıklarını da koya bırakması gibi sorunlar, en çok asabiyet yaratan konulardan.

Tabii olayın tam bu noktasında “Nankörler” tartışması başlıyor. Kim bu nankörler? Turistleri beğenmeyen yerliler. Devamı 

ARKEOLOJİ MİMARİ

•   Moğolistan’da karların erimesiyle bulunan 3 bin 400 yıllık kırpılmış toynak, at biniciliği kültürünün öngörülenden daha önce başladığını ortaya çıkardı.

• Neden önemli? Antik Moğolistan’da evcil at kullanımının tartışmasız en eski kanıtı olan bu keşif, dünyanın en ünlü binicilik geleneğinin kökenlerini yaklaşık 200 yıl geriye itebilir.

Leonardo’nun “Kakımlı Kadın” tablosunun kokusunu taşıyan kalem | Kraków Ulusal Müzesi

•   Çin’de deniz seviyesinden 3.280 metre yükseklikteki Tibet platosunda Denisova insanına ait kaburga kemiği bulundu. 32-48 bin yıl öncesine tarihlenen kemik, bugüne kadar keşfedilen en yakın tarihli Denisova insanı kalıntısı olarak geçiyor.

• Neden önemli? Denisovalıların modern insanlar ve Neandertallerle çiftleştiğini gösteren genetik kanıtlar var. Ancak Denisovalıların soyunun ne zaman, nerede ve neden tükendiği bilinmiyor.

•   Müze nesnelerine dayalı bir koku kütüphanesi oluşturmayı amaçlayan proje Odotheka, Leonardo da Vinci’nin Kakımlı Kadın adlı eserinin kokusunu üretti. Tablonun yüzeyinden kokular toplanarak oluşturulan parfüm; eserin kalem, vernik ve küf gibi orijinal kokularını da barındırıyor.

•   Endonezya’da Sulawesi mağarasında bulunan 51 bin yıllık bir duvar resmi, şimdiye kadar dünya çapında keşfedilen anlatısal kaya sanatının en eski kanıtı oldu. Bir domuzla etkileşime giren insan benzeri bir figürü tasvir eden resim hakkında arkeolog Adam Brumm öngörülerini paylaştı:

“Hikaye anlatımı insan evriminin son derece önemli bir parçası ve muhtemelen tür olarak başarımızı açıklamaya bile yardımcı olabilir. Ancak sanatta, özellikle de çok erken dönem mağara sanatında buna dair kanıt bulmak son derece nadir.”

•   Britanyalı Mimarlar Kraliyet Enstitüsü’nün (RIBA) yeni başkanı Chris Williamson seçildi. Williamson, seçim kampanyası sırasında The RIBA Journal’a verdiği röportajda enstitü için en önemli üç önceliğinden bahsetmişti:

“İletişim: Üyelerimiz dünyanın en iyi mimarlarının çoğunu temsil ediyor. Savunuculuk: Tüm uygulamalar için daha çok destek gerekiyor. Eğitim: RIBA harflerinin bir anlam ifade etmesi sağlanmalı.”

ROTALAR

•   Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak, Seyahat Sever Projesi çerçevesinde 18-30 yaş arasındaki kişilerin 8 Temmuz–24 Ağustos tarihleri arasında ülkedeki tüm Bakanlık yurtlarında 5 günlüğüne ücretsiz konaklayabileceğini açıkladı.

•   Avrupa’daki havalimanlarının operasyonel devamlılığı için çalışan ACI Europe tarafından yayımlanan “2024 Havalimanı Endüstrisi Bağlantı Raporu”na göre, İGA İstanbul Havalimanı doğrudan bağlantı sağlayan havalimanları arasında Avrupa birincisi oldu.

Londra Tasarım Müzesi

•   Londra Tasarım Müzesi, modadan mimariye birçok alanı kapsayan Barbie sergisi ile oyuncak bebeğin tasarım evrimini ziyaretçilerle paylaşmayı planlıyor.

• Ayrıntılar: Barbie^®: Sergi, 5 Temmuz 2024 – 23 Şubat 2025 tarihleri arasında Tasarım Müzesi’nde görülebilir.

•   Uluslararası sağlık sigortası şirketi William Russell, şehirlerde aile yaşamı üzerine yaptığı çalışmada, en sağlıklı iş-yaşam dengesine sahip ülkeleri sıraladı. Çalışmaya göre Almanya, ortalama 1.341 saat veya 178 gün çalışmayla sağlıklı iş-yaşam dengesinde ilk sırada yer alırken, Türkiye ortalama 1.498 saat ve 199 gün çalışma ile 10. sırada yer aldı.

•   Yunanistan’da tarifeli helikopter hizmeti sunan ilk havayolu Hoper, Yunan adaları arasında seyahati hızlandırmayı ve kolaylaştırmayı amaçlayan hava operasyonlarını başlattı.

• Ayrıntılar: Atina Uluslararası Havalimanı’na yakın Koropi pistinden kalkış sağlayan Hoper helikopterleri, 11 adaya sabit kalkış saatleri olan düzenli rotalar sunuyor.

•   İspanya’nın turizm başkenti Barselona, aşırı turizmi engellemek için yeni önlemini açıkladı. Kısa bir süre önce 1 Nisan’da 2,75 avrodan 3,25 avroya çıkarılan turist vergisi, Ekim ayında 4 avroya yükselecek.

• Bununla birlikte: Aşırı turizmi kontrol altına almak için attığı adımlarla sürekli gündeme gelen Amsterdam ise yıllık kruvaziyer sayısını 100 ile sınırlandırarak ve terminali şehir dışına taşıyarak, gemilerin çevresel etkilerini azaltmayı ve şehir merkezinin tarihi dokusunu korumayı hedefliyor.

GASTRONOMİ

•   Dünyanın en iyi pizza şeflerini seçen The Best Pizza‘nın bu yılın Top 100 Pizza etkinliği için hazırladığı seçkide Türkiye’den Güneş Öztürk de adaylar arasında yer aldı.

• Ayrıntılar: Uluslararası pizza rehberi The Best Pizza‘nın seçkisi, 30 Eylül’de Milano’da açıklanacak. Güneş Öztürk Mozz Ankara adına, Molini Pizzuti desteğiyle etkinlikte yer alacak.•   İstanbul’daki Uluslararası Döner Kebap Federasyonu dönerin hem bir Türk ürünü olarak tanınması hem de üretim standartlarının korunması amacıyla Avrupa Birliği’ne tescil başvurusunda bulundu. Bu, yalnızca belirli kriterleri karşılayan kebapların döner olarak etiketlenebileceği anlamına geliyor.
  • Öte yandan: Almanya, ülkeye Türk gurbetçiler tarafından getirilen popüler sokak yemeği dönerin ülkedeki kültürel önemini vurgulayarak itirazda bulundu. Almanyalıların üçte birinin ayda en az bir kez döner yediği belirtiliyor.

  •   Fransalı iki uçurtma sörfçüsü, içine 36 tane bayat ekmek koydukları fıçılarla birlikte bira yapmak için Manş Denizi’ni geçti. Yolculuğu başarıyla tamamlayan ikili, ekmeklerden sekiz hafta içinde 3 bin şişe bira üretmeyi amaçlıyor.

  • Dahası: Manş Denizi’nde uçurtma sörfleriyle teslimat yaparak bir ilke imza attıklarını söyleyen sörfçüler, bu rotayı 4 saat 30 dakikada tamamlayarak bir dünya rekoru kırdıklarını öne sürüyor.

  •   Absolut, ABD’li ünlü sanatçı Andy Warhol adına tasarlanan sınırlı sayıdaki şişeyi piyasaya sürmeye hazırlanıyor. Absolut’un Andy Warhol Görsel Sanatlar Vakfı ile işbirliği içinde hazırladığı bu şişe, Warhol’un “Absolut blue” tablosundan ilham alıyor. Sınırlı sayıda üretilen şişe, Eylül ayından itibaren 50’nin üzerinde ülkede satışa sunulacak.

  • Bir adım geriden: Markanın ilk Andy Warhol işbirliği Absolut’un eczacılardan ilham alan şişesinin siluetini temel alan sanat eserleri yarattığı 1985 yılındaydı. O vakitlerde piyasaya sürülen Absolut Warhol şişesi bugün ikonik tasarımlar arasında anılıyor.

  •   Harry Potter serisindeki Hermoine rolüyle tanınan Emma Watson ve erkek kardeşi, adını Rönesans’tan alan ve karbon nötr üretim operasyonuna sahip birinci sınıf cin markaları Renais ile ABD pazarına gidiyor.

  • Nedir? İleri dönüştürülmüş üzümlerden yapılan bir botanik cin markası olan Renais, Fransız şarapçılık geleneklerinden ilham alıyor. Cin, ardıç meyveleri, akasya balı ve melekotu kökü de dahil olmak üzere çeşitli bitkilerle zenginleştiriliyor.

  •   Heinz, en sevilen 14 sosunu biraraya getirerek yarattığı Every Sauce isimli yeni ürününü tanıttı. Every Sauce’tan yalnızca 100 şişe üretildi.

  • Nedir? Birleşik Krallık’ta satışa sunulan Every Sauce‘un içinde burger sos, sarımsak sos, aioli sos, isli baconnaise, sweet chilli, chip sos, trüf mantarı gibi 14 Heinz klasiği bulunuyor.

SAĞLIK & WELLNESS

Holobox’ta göründüğü şekliyle bir doktor | Holoconnects

•   ABD Teksas’ta bir hastane, doktorların hastalara uzaktan hizmet verebilmesi için hologram teknolojisini kullanmaya başladı. Hastanenin Hollanda merkezli bir dijital teknoloji firması olan Holoconnects ile yaptığı ortaklık sonucunda hastaları hologram doktorlar muayene etmeye başlayacak.

•   Çanakkale Belediyesi, ücretsiz HPV aşısı uygulamasına ilişkin çalışmalarını tamamladı. Belediyeden sosyal yardım alan 20-25 yaş aralığındaki kadınları kapsayacak olan uygulama için başvurular 9 Ağustos’a kadar devam edecek. Üç doz hâlinde yapılacak aşı uygulaması, 2 Eylül 2024 itibarıyla başlayacak.

AYRILMADAN ÖNCE

 Haftanın kelimesi: Haredi. Askerlik muafiyetinin kaldırılmasından sonra İsrail’de hükümeti protesto eden Ultra Ortodoks Yahudi cemaati, Netanyahu’nun koalisyonunu nasıl etkileyecek?

 Haftanın tartışması: Etkinliklerde dağıtılan yaka kartları bir koleksiyonun parçası mı, yoksa plastik çöplüğü mü? Gökçe Gülcüler, Pareto Sürdürülebilirlik için yazdı.

 Haftanın videosu: Mert Günok’un Avusturya maçının son anlarında yaptığı “altın” kurtarış Türkiye’yi çeyrek finale taşıdı.

 Haftanın okuması | İronik, politik ve romantik dilin şakacısı: Uğur Ugan, ölümünden bu yana bir yıl geçen Milan Kundera’yı Aposto Kitap için yazdı.

Kaynak: Aposto Gündem

EKOVİZYON DERGİ – ekovizyon.com.tr